Ogólnoświatowa tendencja do ograniczania zużycia energii elektrycznej jest głównym motorem do wprowadzania nowych, wyższych, obligatoryjnych poziomów sprawności (MEPS – Minimum Energy Performance Standards) dla maszyn i urządzeń.
Adam Owczarzy
Silniki elektryczne odpowiadają za znaczące zużycie produkowanej energii elektrycznej, stąd pierwsze obligatoryjne wymagania dla ich sprawności zostały wprowadzone na terenie Unii Europejskiej już ponad 12 lat temu w ślad za wymaganiami obowiązującymi znacznie wcześniej na terenie USA i Kanady (poziom sprawności EPACT, a następnie PREMIUM).
Początkowo wymagania sprawnościowe na terenie Unii Europejskiej dotyczyły wyłącznie silników standardowych, jednakże, uwzględniając potencjał oszczędnościowy w obszarze silników przeciwwybuchowych instalowanych w środowiskach wybuchowych, Komisja Europejska zdecydowała się na ich uwzględnienie w aktualnie obowiązującym Rozporządzeniu Komisji UE 2019/1781 i 2021/341 dotyczącym minimalnego poziomu sprawności silników wprowadzanych na rynek Unii Europejskiej.
Tym samym producenci silników przeciwwybuchowych podczas ich projektowania kierują się już nie tylko aspektem zagwarantowania właściwego poziomu bezpieczeństwa użytkownikom w strefie zagrożonej wybuchem (zgodnie z Dyrektywą ATEX 2014/34/UE), ale też tym, że jednocześnie muszą zapewnić odpowiednią efektywność energetyczną tych silników, tj.:
- od 1 lipca 2021 silniki przeciwwybuchowe, z wyjątkiem silników górniczych przeznaczonych do eksploatacji w podziemiach kopalń (silniki wyłączone z wymagań sprawnościowych) oraz silników budowy wzmocnionej (Ex eb), muszą spełniać wymagania dla klasy sprawności IE3;
- od 1 lipca 2023 obligatoryjnym minimalnym poziomem sprawności dla silników przeciwwybuchowych budowy wzmocnionej (Ex eb) jest poziom określony dla klasy sprawności IE2.
CELMA INDUKTA SA to wieloletni producent szerokiej gamy trójfazowych silników elektrycznych, w tym silników o konstrukcji przeciwwybuchowej przeznaczonych dla przemysłu górniczego i chemicznego. Pierwsze silniki do stref zagrożonych wybuchem zostały wprowadzone do naszej produkcji już w latach 50. ubiegłego wieku.
Uwzględniając ponad 60-letnie doświadczenie w produkcji silników Ex oraz biorąc pod uwagę nowe wymagania w zakresie minimalnego poziomu sprawności wynikające z Rozporządzenia Komisji UE 2019/1781 i 2021/341, CELMA INDUKTA SA zaprojektowała, a następnie zaatestowała (certyfikat ATEX) nową serię silników przeciwwybuchowych budowy wzmocnionej (Ex eb) typu Ex3SIE (wielkości 90÷180) przeznaczonych dla przemysłu chemicznego (grupa II, strefa 1 lub 2). Nowa seria silników zastąpiła serię ExSg/ExSh, produkowaną przez CELMA INDUKTA SA od ponad 20 lat. Standardowo jest ona oferowana w zakresie mocy 0,75 kW ÷ 22 kW oraz w klasie sprawności IE3, a więc już teraz przewyższając wymagania wynikające z ww. rozporządzenia Komisji UE.
Odpowiednia konstrukcja obwodów elektromagnetycznych silników pozwoliła na uzyskanie wysokiej sprawności (IE3 – PREMIUM) przy jednoczesnym zachowaniu bezpiecznych czasów tE (czas, w którym podczas przepływu początkowego prądu rozruchowego – przy zablokowanym wirniku – uzwojenie wirnika lub stojana nagrzeje się od temperatury osiąganej przy pracy znamionowej w maksymalnej temperaturze otoczenia do temperatury granicznej). Oprócz standardowego dopuszczenia dla atmosfer gazowych (strefa 1 lub 2: 2G – grupa gazowa IIC, klasa temperaturowa T3) silniki mogą być również dostarczone z dopuszczeniem dla stref pyłowych (strefa 21 lub 22: 2D – grupa pyłowa IIIC, T125°C, IP66).
Warto podkreślić, że przeprowadzone badania, a następnie certyfikacja silników w zewnętrznej Jednostce Notyfikowanej uwzględniały również poniższe opcje wykonania silników:
- do współpracy z przemiennikami częstotliwości dowolnych producentów przy spełnieniu parametrów granicznych dla przemienników podanych w instrukcji obsługi silników;
- wyposażenie w dodatkowe zabezpieczenia termiczne uzwojenia typu PTC, KTY, Pt100 lub Pt1000 (standard dla silników z dopuszczeniem dla stref pyłowych i/lub przystosowanych do zasilania z przemiennika częstotliwości);
- do pracy w niskich temperaturach otoczenia (˂ -20°C);
- dodatkowe znamionowanie dla częstotliwości 60 Hz.
Szczegółowe dane technicznie silników serii Ex3SIE można znaleźć na naszej stronie internetowej: www.cantonigroup.com/celma.