Podczas transportu pneumatycznego produktów sypkich silnie ściernych oraz w przypadku transportu z dużymi prędkościami następuje znaczne ścieranie się elementów rurociągu bądź niszczenie struktury ziaren surowca. Wycieranie rurociągów najbardziej widoczne jest w łukach, gdyż w tym miejscu produkt zmienia kierunek.
Andrzej Żelazo
Możemy sobie poradzić z tym problemem poprzez zmniejszenie prędkości transportu pneumatycznego, wzmocnienie łuków (pokrycie lub wyłożenie ich materiałem trudnościeralnym), zwiększenie promienia łuku czy zastosowanie łuków specjalnych. Zmniejszenie prędkości transportu pneumatycznego wiąże się z reguły ze zmianą parametrów transportu (urządzeń transportowych). Wzmocnienie łuku można wykonać indywidualnie w istniejącej instalacji. Spróbujmy zatem przedstawić łuki specjalne.
Najprostszym łukiem specjalnym jest łuk w formie trójnika z zaślepionym końcem. Ma on strefę odkładania się produktu, który zabezpiecza łuk przed wycieraniem. Strefa ta kończy się często odkręcanym deklem zaślepiającym, który umożliwia czyszczenie łuku. Produkt wypełnia całą wolną przestrzeń łuku i układa się tak, że tworzy osłonę stalowych lub żeliwnych ścianek łuku. Podczas transportu następuje tarcie transportowanego produktu o produkt zalegający w łuku i nie dochodzi do wycierania elementów stalowych. Łuki takie przeznaczone są do zamontowania w instalacjach transportu pneumatycznego, które nie wymagają częstej zmiany produktu (podczas kolejnych transportów produkt transportowany miesza się z produktem zalegającym w łuku). Zasadę ich działania przedstawia RYS. 1. Zaletami takich łuków są: trwałość, atrakcyjna cena i niskie koszty eksploatacji.
FOT. 1 Łuk Sand-OS RYS. 1 Zasada działania łuku typu Sand-OS
Bardziej zaawansowanym technologicznie łukiem jest łuk samooczyszczający się po transporcie. Przykładem takiego łuku jest łuk specjalny typu GB, który eliminuje wycieranie się ścianek, a także mieszanie się surowców po ich zmianie. Łuki GB składają się z łuku o małym promieniu, specjalnie opatentowanej komory i dwóch kołnierzy łączących, a zasada ich działania polega na wirowaniu surowca podczas transportu, co powoduje toczenie się transportowanego surowca po surowcu wirującym. Dzięki temu nie ma wycierania ścianek łuku (surowiec nie trze o łuk) oraz niszczenia ziaren surowca (surowiec nie uderza o ścianki). Po zakończeniu transportu komora samoczynnie się oczyszcza, nie powodując zalegania surowca – można więc swobodnie stosować je w instalacjach wymagających nawet częstej zmiany transportowanego materiału. Łuki specjalne typu GB mają dużo mniejszy promień od łuków standardowych, co oznacza, że dużo łatwiej je zabudować w instalacji. Potrzebują zdecydowanie mniej miejsca, co jest szczególnie ważne przy wykonywaniu modernizacji, podczas której układ hal i maszyn jest już ustalony i na łuki o dużym promieniu nie ma miejsca. Łuki GB produkowane są w zakresie średnic od DN 50 do DN 350 mm z żeliwa GGG-70, stopów aluminium AlSi6Cu4 oraz staliwa nierdzewnego 1.4408. Zasadę działania łuku typu GB przedstawia RYS 2.
FOT. 2 Łuk GB RYS. 2 Zasada działania łuku typu GB
Zalety łuków GB:
- – duża odporność na wycieranie;
- – mały promień łuku, łatwość montażu;
- – samooczyszczanie się po przedmuchu powietrzem;
- – możliwość montażu w pionie i w poziomie;
- – nie rozbijają ziaren transportowanego surowca oraz nie tworzą się tzw. anielskie włosy.
Łuki te znalazły zastosowanie w przesyłaniu:
- – tworzyw sztucznych jako granulatów i proszków;
- – granulatów naturalnych i wzmacnianych, np. włóknem szklanym;
- – wszystkich rodzajów zbóż;
- – proszków do prania;
- – cementu, gipsu, popiołu, piasku, wapna;
- – krzemionki;
- – pyłów i wiórków drewnianych;
- – koksu;
- – pyłów metalicznych;
- – pyłów ceramicznych.